Stal węglowa

Tak i nie. Stosunek wytrzymałości do ciężaru jest nieco większy dla stali chromowo-molibdenowej niż dla aluminium 6061-T6. Różnice te są niemal bez znaczenia w porównaniu z aluminium 7005-T6. Jednakże w przypadku aluminium typu 7075-T6 przewaga jest właśnie po jego stronie

Absolutna bzdura.
Po pierwsze ramy aluminiowe wytważane są jako produkty najlepszej jakosci (aluminium jako takie jest drogie, dlatego producentom nie opłaca się wytwarzanie niskiej jakości ram). Podobnie było do niedawna w przypadku ram chromowo-molibdenowych do czasu, aż nie powstały nowe technologie ich wytwarzania dzięki którym ramy te pojawiły się w produktach niższej jakości. I oczywiście w takich przypadkach szansa na pęknięcie ramy jest większe.
Po drugie ramy aluminiowe są lżejsze niż chromowo-molibdenowe co czyni je bardziej wrażliwymi na pękanie. Daje to wrażenie, że aluminium łatwiej pęka. I wreszcie po trzecie wielu producentów ram nie stosuje procesu wyżarzania co czyni je słabszymi.
W ostatnich 20 latach wielu producentów (do których sam się zaliczam) nauczyło się korzystać z rur o dużej średnicy i wzmocnień, co w rezultacie daje sztywniejsze konstrukcje. Główną przyczyną pękania aluminium jest zmęczenie spowodowane nadmiernym zginaniem. (także jeśli idzie o ilość cykli). W przeciwieństwie do CroMo, aluminium ma małą sprężystość Jednak gdy konstrukcja ramy jako taka jest sztywna, aluminium staje się bardzo solidnym materiałem.

Niech przykładem na to będą samoloty w których aluminium jest stosowane w szerokim zakresie.

Teoretycznie jest w tym troche prawdy, ale nie zostało to dowiedzione w praktyce w przemyśle rowerowym. Ze względu na to, że aluminium dopiero niedawno zostało wprowadzone do produkcji ram, nie ma jeszcze wystarczającej ilości danych by w pełni porównać go ze stalą chromowo-molibdenową. Tylko teoretycznie rama z aluminium po zestarzeniu się może ulec zniszczeniu lub stać się krucha. Proces starzenia się aluminium można odwrócić przez ponowne jego wyżarzenie (ale jest to dosyć kosztowne przedsięwzięcie). Należy również wspomnieć, że i ramy chromowo-molibdenowe mogą zardzewieć, co niewątpliwie obniży ich wytrzymałość. Ale w tym wypadku można temu łatwo zaradzić przez okresową konserwację.

Wczesne aluminiowe ramy były łączone przez wklejanie rur w mufy. Nie były one zbyt popularne ze względu na ich tendencję do pękania. Dodatkowo były one wytwarzane z rur o małej średnicy co w efekcie dawało ich małą sztywność. Obecnie tylko mała liczba ram jest jeszcze klejona. Ale teraz proces ich wytwarzania jest nowocześniejszy, przekroje rur są większe, no i ramy są sztywniejsze. Co więcej, ramy te są budowane z mocniejszego aluminium 7075-T6 i są to jedne z najlżejszych ram (oczywiście oprócz kompozytowych). Mimo, że typ 7075-T6 ma wyższy współczynnik wytrzymałości do ciężaru, to jednak jest mniej odporne na pękanie niż 6061-T6.

Wszystkie te fakty dowodzą, że niezawodność ramy rowerowej bardziej zależy od projektu i wykonania niż od rodzaju materiału użytego do jej wytworzenia.

Tak jest w istocie. Typ 6061-T6 ma jednak dosyć dużą odporność na ten proces.Utlenianiu się jednak nic nie zapobiegnie jeśli rama zostanie np. częściowo zanurzona w słonej wodzie. Aluminium umieszczone w środowisku tlenowym pokryje się warstwą tlenków która nie pozwala mu dalej się utleniać jak i również chroni go przed wieloma czynnikami zewnętrznymi. Utlenianie się aluminium nie ma jednak wpływu integralność konstrukcji czego nie można powiedzieć o ramach stalowych, które rdzewiejąc potrafią się rozpaść pod własnym ciężarem.

Ramy aluminiowe są lżejsze od chromowo-molibdenowych

Nie jest to zawsze prawdą. Jak już wspomniałem stal chromowo-molibdenowa ma wyższy współczynnik wytrzymałości do ciężaru, wyższy niż aluminium 6061-T6. Niewiele jednak rowerów jest w całości zbudowanych ze stali chromowo-molibdenowej. W większości takie części jak mufy, wsporniki, haki i różne rury ramy są wytwarzane ze średniej lub niskiej jakości stali. Ponadto niewiele ram jest poddawanych procesowi wyżarzania i zamiast tego zwiększa się grubość ścianek rur by zwiększyć wytrzymałość ramy co wiąże się ze zwiększeniem jej ciężaru. W efekcie ramy stalowe są cięższe od aluminiowych. Tylko ramy stalowe najwyższej jakości mogą konkurować na polu walki o ciężar z ramami aluminiowymi.

Ostatecznie to właśnie projektant ramy jest tym, który decyduje ile będzie ona ważyła.

Fakty o aluminium i stali chromowo-molibdenowej.

	Aluminium jest droższe niż stal chromowo-molibdenowa
	Stal chromowo-molibdenowa jest relatywnie tania (ale kosztuje o rząd wielkości więcej niż stal węglowa)
	Spawanie aluminium jest bardziej skomplikowane niż spawanie stali chromowo-molibdenowej, aluminium nie może być lutowane mosiądzem.
	CroMo może być lutowane na mosiądz, spawane techniką TIG lub MIG , lecz nie można go spawać palnikiem acetylenowym (gdzie lutem jest żelazo).
	Ramy aluminiowe nie rdzewieją, czego nie można powiedzieć o stali węglowej i chromowo-molibdenowej
	Stal chromowo-molibdenowa jest trudna w obróbce.
	Rury aluminiowe są produkowane w dużo większej różnorodności wymiarów niż rury ze stali chromowo-molibdenowej.
	Aluminium jest materiałem na którym można polegać, o czym może min. świadczyć jego wykorzystanie w konstrukcjach statków powietrznych - to już chyba o czymś świadczy.

 

Z powyższego tekstu może wynikać, że jestem uprzedzony do wszystkich innych materiałów oprócz aluminium. Ale to tylko dlatego, że uważam je za materiał posiadający najwięcej zalet i dlatego, że jestem jednym z niewielu budowniczych ram HPV, który doprowadził do mistrzostwa technikę ich spawania i produkcji. Inni producenci rowerów poziomych bazują na stali chromowo-molibdenowej bo nie wymaga ona tak skomplikowanego procesu spawania jak aluminium. Według mnie prawidłowo zespawana rama aluminiowa jest dziełem sztuki. Muszę jednak szybko dodać, że aluminium to nie jest "panaceum" na wszystkie konstrukcje.

Powrót